Inspreeknotitie Provinciale Staten Commissie Mobiliteit & Financiën

                                                           26 oktober 2015

Geachte voorzitter, dames en heren,

 

Op 15 juni 2015 heeft de Stichting Heilloze Weg gebruik gemaakt van het inspreekrecht  om haar visie te geven over het project Aansluiting A9 bij Heiloo. 

In november 2014 heeft onze stichting samen met een tiental maatschappelijke en milieu-organisaties een verzoek ingediend om meer zorgvuldigheid te betrachten bij de besluitvorming over de extra aansluiting op de A9 bij Heiloo en om eerst een brede maatschappelijke afweging te maken inzake nut en noodzaak van deze aansluiting alvorens het project in de realisatiefase te plaatsen.

Vandaag herhalen wij dit beroep omdat er nieuwe ontwikkelingen en onderzoeksuitkomsten zijn en vooral omdat er nog te veel vragen en witte vlekken zijn,  waar nader onderzoek voor nodig is.

Wij vragen u daarom met klem te wachten met nadere besluitvorming inzake de realisatie van de aansluiting A9 bij Heiloo tot duidelijk is wat de financiële, ecologische, milieu en infrastructurele consequenties van deze afslag zijn in relatie tot het actuele nut en de daadwerkelijke noodzaak.  

 

Financiën: nieuwe kosten overschrijdingen en nog verder achterblijvende opbrengsten.

Het project Aansluiting A9 is vervat in de afspraken tussen de Provincie Noord Holland en de gemeenten Alkmaar, Heiloo en Castricum/Limmen/Akersloot welke zijn neergelegd in de Overeenkomst Nieuwe Strandwal (ONS).

Afgesproken is dat de kosten van het project Aansluiting A9 de geraamde € 33 miljoen niet mogen overschrijden. Inmiddels is er hierboven op niet alleen al ruim €5 miljoen aan meerkosten betaald door de Provincie (BTW en Rijkswaterstaat), maar is er al weer een nieuwe overschrijding van €2,2 miljoen te melden. Hiervan draagt Alkmaar 45% bij, Heiloo en CAL dragen 55% bij.

Afgesproken is ook dat de kosten van de Aansluiting A9 zouden worden gefinancierd uit de verkoopopbrengst van 2400 nieuwbouwwoningen in Zandzoom en Zuiderloo en de bedrijfskavels in het bedrijventerrein Boekelermeer Heiloo. Inmiddels zijn de bouwplannen neerwaarts bijgesteld naar 1815 nieuwbouwwoningen. Daarbij hebben de bouwplannen weer verder  vertraging opgelopen. De bouw in Zandzoom is nog niet eens gestart, toch rekent Heiloo al met een verkoopopbrengst van Zandzoom van €18 miljoen! In de afgelopen 3 jaar heeft zich slechts 1 nieuw bedrijf gevestigd  in het bedrijventerrein Boekelermeer Heiloo. Tegen een grondprijs van €129 per vierkante meter, terwijl aanvankelijk in de plannen is uitgegaan van €190 per vierkante meter. Eén bedrijf, dat met ruim een miljoen euro naar de Boekelermeer Heiloo was gelokt, verlaat dit bedrijventerrein binnenkort. Het leegkomende pand wordt betrokken door een ander bedrijf dat op een bedrijfsterrein elders in Heiloo een leeg bedrijfspand achterlaat. Een dure carrousel!

 

Financiën:  niet in ONS inbegrepen infrastructurele aanpassingen, vergoedingen, procedures

Naast de in de ONS opgenomen kosten, maken Rijk, Provincie en betrokken gemeenten tientallen miljoen euro’s extra kosten voor het aanpassen van de infrastructuur. Zo maakt het aanpassen van de Kanaalweg in Heiloo, waarop de aansluiting A9 moet aantakken, geen onderdeel uit van de ONS. Via een apart project ‘Reconstructie Kanaalweg ‘ in Heiloo wordt deze omissie goedgemaakt. Dit project betreft in feite het aansluiten van het bedrijventerrein Boekelermeer op de A9. Waarom anders  wordt van deze bestaande 5 kilometer lange 60 km/uur weg,  slechts 1200 meter van 6 naar 7 meter verbreed en opgewaardeerd naar een 80 km/uur weg? Net de 1200 meter tussen aantak afslag A9 en ingang bedrijventerrein! Kosten van het project: €2,8 miljoen waarvan €1,4 miljoen BDU-subsidie van de Provincie.

Het extra verkeer dat vanwege de aansluiting A9 door Heiloo en Limmen gaat, maakt de aanpassing van vele wegen en kruispunten noodzakelijk om overbelasting en sluipverkeer tegen te gaan. Plus een spoortunnel van ruim €10 miljoen. enzovoorts. Kosten die direct verband houden met de aansluiting A9.

Voor het tracé van de aansluiting A9 vinden ruilverkavelingen en grondaankopen plaats en worden grond/huiseigenaren gecompenseerd. Er lopen inmiddels vele procedures, anderen hebben voor miljoenen euro’s compensatie ontvangen. De gemeenten draaien hier grotendeels zelf voor op.

Daarnaast zijn er plannen voor een zuidelijker tracé, dus een langere en duurdere oostelijke af/oprit.

Voor een zorgvuldige besluitvorming over de financiële haalbaarheid van het project Aansluiting A9 is een actueel inzicht nodig in de totale kosten en opbrengsten van deze aansluiting, zowel binnen het kader van de ONS als daarbuiten.

 

Natuur en natuurcompensatie;  Groenfonds kleiner dan gepland

Zoals de plannen nu zijn, wordt voor de aansluiting aan de oostelijke kant van de A9 een nog groter stuk van het Heilooer- en Limmer Diegebied opgeofferd dan aanvankelijk gepland. Niet alleen omdat de aansluiting zuidelijker komt te liggen en dus langer wordt, maar ook omdat er een aparte 80 kilometer weg wordt aangelegd en geen gebruik wordt gemaakt van de bestaande parallelweg oostelijk van de A9. Dit Die-gebied is het laatste stukje Oer IJ gebied, prachtig weidevogelgebied en grotendeels Natuur Netwerk Nederland gebied. Er komen tal van beschermde planten – en diersoorten voor waaronder diverse vleermuissoorten. Volgens de Flora&Fauna wet dient er eerst gedegen inventariserend onderzoek gedaan te worden en dient er een compensatie te worden gecreëerd voor de natuur die voor de afslag A9 moet wijken. Dit compensatiegebied dient 2 jaar gereed en functioneel te zijn alvorens de werkzaamheden mogen beginnen.

De natuurcompensatie en de groenprojecten worden grotendeels gefinancierd uit de verkoop van woningen en bedrijfskavels. Per woning wordt €2917 in een groenfonds gestort.  Met 585 woningen minder dan gepland, komt er ruim €1,7 miljoen euro minder in het groenfonds. Door de vertraging in de nieuwbouw, groeit het fonds langzamer dan gepland.

De tot nu toe gerealiseerde natuurcompensatie in het bedrijventerrein is minimaal en voldoet niet aan de vrijstellings-voorwaarden die de RVO uit hoofde van de Flora&Faunawet heeft gesteld.

Wat zijn de uitkomsten van het gedegen inventariserend onderzoek? In hoeverre zijn de groenprojecten en natuurcompensatie financieel haalbaar? Waar en wanneer worden de groenprojecten en de compensatiegebieden gerealiseerd?

 

Milieu-effecten: geen onderzoek naar gedaan

Noch in het kader van het verkeersrapport Goudappel & Coffeng, noch in ander verband is er recent onderzoek gedaan naar de effecten van de aansluiting A9 op CO2, fijnstof, geluid- en lichthinder. Terwijl het onderzoek van genoemd bureau aangeeft dat de verkeersdrukte in heel Heiloo toeneemt, met name  op de Kanaalweg, Zeeweg, Vennewatersweg en Stationsweg.

In hoeverre overschrijdt nu zonder en straks met de aansluiting A9 de uitstoot van uitlaatgassen op bepaalde wegen de normen voor CO2, fijnstof , etc?

 

Verkeer: meer verkeer, geen onderzoek naar spitsverkeer noch naar kustverkeer, geen overall verkeersplan

Zoals de Provincie in antwoord op vragen uit de Commissie M&F zelf ook aangeeft, neemt de verkeersdrukte in heel Heiloo toe. Op de Kanaalweg, Zeeweg, Vennewatersweg en Stationsweg zelfs met 15 tot 64%. Deze forse toenames vereisen extra maatregelen voor een goede verkeers-doorstroming,  verkeersveiligheid ( fietsers, ouderen) en veiligheid in termen van de aanrijtijden van de hulpdiensten.

Op de Stationsweg zal de verkeersintensiteit ten gevolge van de aansluiting A9 met 28% toenemen. Dit in combinatie met de toename van het aantal treinen en het spoorboekloos rijden, zoals nu de planning is, zal leiden tot een verkeersinfarct waarbij het verkeer op zowel de Stationsweg en de rotonde/kruising met de Heerenweg muurvast komt te staan. Aangezien de Stationsweg slecht 500 meter lang is, zal het infarct direct consequenties hebben voor de doorstroming op de Kennemerstraatweg, de belangrijkste verkeersverbinding door Heiloo. Dergelijke extreme situaties hebben zich tot nu toe nog niet voorgedaan.

Een uitgebalanceerd, overall verkeersplan ontbreekt tot op heden. Dit, plus een inzicht in de kosten van de uit hoofde hiervan te nemen maatregelen, dient ons inziens meegewogen te worden in de besluitvorming.

De effecten op het kustverkeer zijn evenmin in beeld gebracht. De gemeente Heiloo schrijft: In de tellingen is niet expliciet inzichtelijk welk aandeel is toe te schrijven aan recreatieverkeer. Zoals  toegezegd ga ik na welke dagen in de zomer van 2014 als stranddagen benoemd kunnen worden. De intensiteiten op deze dagen kunnen we afzetten tegen het jaargemiddelde om een beeld te krijgen van de omvang van recreatieverkeer.

Feit is dat het verkeersonderzoek is gebaseerd op verkeerstellingen uit 2008, terwijl er inmiddels ook tellingen zijn uit 2014. Tellingen van het recreatie/kust verkeer en spitstellingen ontbreken. Er is meer inzicht nodig in de actuele verkeerseffecten inclusief spits en kustverkeer- effecten.

 

Interne Organisatie: kwalitatief en kwantitatief capaciteitstekort

De gemeenten Heiloo en CAL beschikken vanwege bezuinigingen enerzijds, en hun fusie met Bergen/Egmond/Schoorl en Uitgeest anderzijds, op dit moment niet over voldoende interne capaciteit om de vele (onderzoeks)werkzaamheden voor de aansluiting A9 zelf te verrichten en om de besluitvorming goed voor te bereiden.

Ook deskundigheid ontbreekt. De enige, part time, verkeersdeskundige van Heiloo is al ruim een jaar met ziekteverlof.

Vrijwel alle werkzaamheden worden uitbesteed aan externe partijen. Deze zijn niet bekend met de lokale situatie en hun werkzaamheden/resultaten worden vanuit de betrokken gemeenten onvoldoende gecontroleerd op inhoudelijke en deskundige aspecten.

Om de interne organisatie van de gemeenten nu niet nog meer onder druk te zetten en om de kwaliteit van de werkzaamheden, onderzoeken en besluitvorming te verhogen, is het beter om eventuele realisatie van deze aansluiting A9 te laten plaatsvinden nadat de fusie tussen genoemde 4 gemeenten voltooid is.

Dan is een aanzienlijke besparing op de realisatie van het gehele project mogelijk vanwege minder externe inhuur, grotere efficiëntie en kwalitatief betere besluitvorming.  

 

Nut/noodzaak: niet aangetoond

De woningbouw in Heiloo/CAL en het bedrijventerrein Boekelermeer vormen de noodzaak voor de Aansluiting A9. Nu de woningbouw achterblijft, het bedrijventerrein nog voor de helft leeg staat, is het de vraag hoe noodzakelijk deze aansluiting op dit moment is. Er zijn immers geen verkeersproblemen gerezen en de huidige infrastructuur voldoet.

Met de toenemende vergrijzing en krimp van de beroepsbevolking, flexibele arbeidstijden, thuis-werken, internetwinkelen en daardoor veranderde automobiliteit, zal de noodzaak eerder afnemen dan toenemen.

 

De samenleving staat op dit moment voor grotere uitdagingen dan automobiliteit en infrastructuur.

  

Het bestuur van stichting Heilloze Weg:

 

T. Bakker,

M. Boterman,

E. de Jong,

E. Meurs.